Γαϊδουράγκαθο (Milk Thistle)
Επιστημονική ονομασία: Silybum marianum [Fam. Asteraceae]
Το γαϊδουράγκαθο χρησιμοποιήθηκε ήδη από τα ελληνορωμαϊκά χρόνια, ιδιαίτερα για την υποστήριξη του ήπατος και την αποτοξίνωση του αίματος. Από το 1890 περίπου, τα φαρμακεία στις ΗΠΑ χορηγούσαν το εκχύλισμα για τη θεραπεία της συμφόρησης των πεπτικών οργάνων με λιπώδη διήθηση. Η γερμανική φαρμακοποιία αναγνωρίζει τους σπόρους και τα τιτλοδοτημένα εκχυλίσματα του γαϊδουράγκαθου ως θεραπευτικά των πεπτικών διαταραχών και των οργανικών βλαβών από δηλητήρια και τοξίνες και ως υποστηρικτική θεραπεία σε χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις και σε κίρρωση του ήπατος.
Το γαϊδουράγκαθο σήμερα, είναι γνωστό για την δραστική του ουσία σιλιμαρίνη, ως αντίδοτο σε περιπτώσεις δηλητηρίασης από μανιτάρια. Πολλά Ευρωπαϊκά Κέντρα Ελέγχου Δηλητηριάσεων χρησιμοποιούν το εκχύλισμά του γι’ αυτόν το λόγο (μείωση θνησιμότητας από 30-50% σε λιγότερο από 10%).
Οι θρυμματισμένοι σπόροι και το τιτλοδοτημένο εκχύλισμα βοηθούν στην αντιμετώπιση καταστάσεων όπως: αλκοολισμός, δηλητηρίαση από μανιτάρια, προβλήματα χολής, πεπτικές διαταραχές, λιπώδης διήθηση, ορμονικές ανισορροπίες, έκθεση σε τοξίνες, ενώ δρα ως αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό, καθαρτικό, αποτοξινωτικό και αναγεννητικό των κυττάρων.
Η σιλιμαρίνη (silymarin) είναι το δραστικό συστατικό του σπόρου του γαϊδουράγκαθου και αποτελείται από 4 φλαβονολιγνάνες: σιλιμπινίνη (ή σιλιμπίνη), ισοσιλιμπινίνη, σιλιχριστίνη και σιλιδιανίνη. Η σιλιμπινίνη αποτελεί περίπου το 70% της σιλιμαρίνης. Όταν προσληφθεί, η σιλιμαρίνη υφίσταται εντεροηπατική επανακυκλοφορία (ανακυκλώνεται στο σώμα κι έτσι η δράση της διαρκεί περισσότερο) και έχει υψηλότερες συγκεντρώσεις στα κύτταρα του ήπατος.
Ως αντιοξειδωτικό, το γαϊδουράγκαθο εμποδίζει την παραγωγή υπεροξειδωμένων ελεύθερων ριζών, υπεροξειδίου του υδρογόνου και οξειδωτικού στρες από τις υψηλές συγκεντρώσεις γλυκόζης. Αυξάνει τα ενδογενή αντιοξειδωτικά, υπεροξειδική δισμουτάση (SOD) και υπεροξειδική γλουταθειόνη- αυτά είναι τα φυσιολογικά παραγόμενα αντιοξειδωτικά του οργανισμού μας.
Πέραν τούτου, η σιλιμαρίνη αποτρέπει τη διείσδυση των τοξινών στο ήπαρ, μεταβάλλοντας την εξωτερική στοιβάδα των κυτταρικών μεμβρανών. Βοηθά στην αναγέννηση των κατεστραμμένων ηπατικών κυττάρων και μεγάλων τμημάτων ιστών, ενεργοποιώντας την πρωτεϊνική σύνθεση στα ηπατικά κύτταρα και την αύξηση της δραστηριότητας του γενετικού υλικού. (RNA-DNA).
Σύμφωνα με πολλές κλινικές μελέτες, το γαϊδουράγκαθο βοηθά σημαντικά στη μείωση των οργανικών βλαβών από αλκοόλ, ενώ η μακρόχρονη χρήση του φαίνεται να αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης σε ασθενείς με ηπατικές βλάβες. Επίσης μεταβάλλει ευνοϊκά τα επίπεδα των ηπατικών ένζυμων (τρανσαμινάσες) σε ασθενείς με κίρρωση, ιογενή ηπατίτιδα και λιπώδη διήθηση, βελτιώνει τα συμπτώματα της προκληθείσας τοξικής βλάβης σε όργανα (ναυτία, αδυναμία, απώλεια όρεξης, κόπωση και πόνος), ενώ βοηθά στην αποτροπή βλαβών από χημικά φάρμακα. Επιπρόσθετα, αυξάνει τη ροή των γαστρικών υγρών που ανακουφίζουν τη δυσπεψία και βελτιώνουν την εντερική λειτουργία. Υποστηρίζει το λεμφικό σύστημα στην αποτοξινωτική του λειτουργία και αυξάνει τα επίπεδα της γλουταθειόνης (που δρα και ως αποτοξινωτικό), με αποτέλεσμα τη μείωση των πονοκεφάλων που συνδέονται με τη συμφόρηση των οργάνων αποτοξίνωσης και τη βελτίωση της ακμής και άλλων δερματικών διαταραχών – όπως ψωρίαση (όσοι πάσχουν από ψωρίαση δε διαθέτουν υψηλά επίπεδα γλουταθειόνης). Το γαϊδουράγκαθο θεωρείται ευεργετικό για όσους έχουν ψωρίαση, επειδή επιπρόσθετα καταστέλλει τη σύνθεση λευκοτριενίων, ασκεί αντιφλεγμονώδη δράση και μειώνει την ερυθρότητα και τη φλεγμονή.
Πικραλίδα (Dandelion Root)
Επιστημονική ονομασία: Taraxacum officinale [Fam. Asteraceae]
Το τσάι και το εκχύλισμα από ρίζα πικραλίδας χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση καταστάσεων όπως: παθήσεις οστών/αρθρώσεων, μολύνσεις του αναπνευστικού, πεπτικές διαταραχές, ορμονική ανισορροπία, ίκτερος, δερματικές παθήσεις, οιδήματα, λίθοι και ψαμμίαση του ουροποιητικού, ενώ είναι γνωστό ότι δρα ως αντιβακτηριακό, αντιμυκητιακό, αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό, διεγερτικό της όρεξης, τονωτικό της χολής, ρυθμιστικό του σακχάρου του αίματος, καθαρτικό του ήπατος, υποστηρικτικό για την ηπατική υγεία, αναγεννητικό των κυττάρων, αποτοξινωτικό.
Η Γερμανική Φαρμακοποιία κατατάσσει τη ρίζα πικραλίδας ως θεραπευτική για γαστρεντερικά προβλήματα που προέρχονται από ανεπάρκεια της χολής, καθώς επίσης και ως διεγερτική της όρεξης και της διούρησης. Οι μελέτες δείχνουν ευεργετικά αποτελέσματα της πικραλίδας στην ψαμμίαση του ουροποιητικού, που αποδίδεται στην απολυμαντική δράση της και πιθανώς στην παρουσία σαπωνινών, ενώ επιβεβαιώνουν τις χολοδιεγερτικές ιδιότητές της. Το 40% περίπου της ώριμης ρίζας αποτελείται από ινουλίνη, ένα μείγμα από σύνθετους υδατάνθρακες γνωστούς ως φρουκτο-ολιγο-σακχαρίτες (FOS), που τρέφει τα ευεργετικά bifidobacteria στο έντερο, διεγείρει το ανοσοποιητικό, αυξάνει την απορρόφηση των μετάλλων και καταστέλλει την ανώμαλη κυτταρική ανάπτυξη. Τα υψηλά επίπεδα σε FOS βοηθούν επίσης στη διατήρηση σταθερών επιπέδων του σακχάρου του αίματος και μειώνουν την υπεργλυκαιμία.
Αγκινάρα (Artichoke Leaf)
Επιστημονική ονομασία: Cynara scolymus [Fam.Asteraceae]
Το εκχύλισμα των φύλλων Αγκινάρας χρησιμοποιούνται για καταστάσεις όπως: χολική ανεπάρκεια, δυσπεψία, φουσκώματα, ναυτία, γαστρεντερικά προβλήματα, υψηλή χοληστερόλη, αγγειακά προβλήματα, προβλήματα που σχετίζονται με την ηπατική υγεία. Δρα ως αντιφλεγμονώδες, διεγερτικό της όρεξης, διεγερτικό της χολής, πικρό τονωτικό, αποτοξινωτικό, διουρητικό και αναγεννητικό των κυττάρων.
H αγκινάρα χρησιμοποιείται παραδοσιακά σαν τροφή και φάρμακο (διουρητικό και χωνευτικό) από τα ελληνορωμαϊκά χρόνια. Η γερμανική φαρμακοποιία κατατάσσει το φύλλο αγκινάρας ως θεραπευτικό για γαστρεντερικά προβλήματα και ανεπάρκεια της χολής, ως διουρητικό και διεγερτικό της όρεξης. Αυτό το «πικρό φάρμακο» αυξάνει την παραγωγή χολής και τη χολική διαλυτότητα, καθαρίζει το ήπαρ από συσσωρευμένο λίπος και διατηρεί την ηπατική υγεία. Τα αποτελέσματα πολλών κλινικών ερευνών κατέδειξαν τη δραστικότητα και την ασφάλεια των εκχυλισμάτων από αγκινάρα για τη θεραπεία ηπατικών, πεπτικών και χολικών δυσλειτουργιών, καθώς επίσης και τον έλεγχο της υπερλιπιδαιμίας σε ασθενείς με υψηλή χοληστερίνη. Επίσης διαθέτει ισχυρές αντιοξειδωτικές ιδιότητες. Δεν παρουσιάζει καμία παρενέργεια και είναι άριστα ανεκτό.
